Destek ve Hareket Sistemi Çalışma Yaprakları
İndirmek İçin Tıklayınız
Mayoz Bölünme ve Eşeyli Üreme Çalışma Yaprakları
İndirmek İçin Tıklayınız
KONU ÖZETLERİMİZ YENİLENİYOR...
PDF İndirmek İçin Tıklayınız.
20 Soruda Öğren Testlerimiz Yenilendi...
Tamamı Video Çözümlü
Biyoteknoloji ve Gen Mühendisliği
Hayatın Dilini Öğrenmek İçin...
Biyoloji Dersine Nasıl Çalısmalıyız?
Hayatın Dilini Öğrenmek İçin...
www.biyolojidefteri.com
Hayatın Dilini Öğrenmek İçin...

Her bir böbreğin üst kısmında bulunan 3,5 – 5 gram ağırlığındaki böbrek üstü bezleri adrenal bezler olarak da adlandırılır. Bezlerin böbreklerle doğrudan ilişkisi yoktur, böbreklerden bağımsız olarak çalışır.

Bu bezler iki kısımdan meydana gelmiştir. Dışta kabuk (korteks) bölgesi, içte öz (medulla) bölgesi bulunur. Kanlanmaları son derece boldur.

endokrin16

Kabuk Bölgesinden Salgılanan Hormonlar

Kabuk bölgesi hormonları steroid yapılı olup glukokortikoidler, mineralokortikoidler ve gonadokortikoidler olmak üzere 3 ana başlık altında toplanırlar.

Kortizol

Glukokortikoidlerin en önemlisidir. Karbonhidrat, protein ve yağ metabolizmasında etkilidir.  Protein ve yağların glikoza dönüşmesini sağlayarak kandaki şeker oranını yükseltir.  Protein ve yağ katabolizmasını artırırken, sentezini azaltır. Vücuttaki glikoz kullanımını azaltarak glikoz kaynaklarını korur.

Kortizol normalden fazla salgılanırsa, protein yıkımının yoğun olmaından dolayı kaslar aşırı şekilde zayıflar. Bağışıklık sistemi baskılanır. Bu özelliği sayesinde doku ve organ nakillerinden sonra kullanılabilir.

Aldosteron

Mineralokortikoidlerdendir. Böbreklerde sodyum ve klorun emilimini arttırırken potasyum ve hidrojenin geri emilimini azaltır.  Böylece kanda, hücre içi ve hücre dışı sıvılarda iyon derişimi düzenlenir.

endokrin27

Az salgılanmasında kan basıncı düşer,  hâlsizlik ve iştahsızlık artar,  enfeksiyonlara karşı direnç azalır, deri bronz rengini alır. Bu durumda 4 – 14 gün arasında ölüm gerçekleşir. Bu duruma Addison hastalığı denir. 

Eşey hormonları ( Gonadokortikoidler )

Böbrek üstü bezlerinin kabuk bölgesinden az miktarda eşey hormonları salgılanır. Bunlar testosteron, östrojen ve progesterondur.

Öz Bölgesinden Salgılanan Hormonlar

Öz bölgesinin hormon salgılaması, sempatik sinir sistemi tarafından denetlenir.

Adrenalin  (Epinefrin)

Öz bölgesinden salgılanan adrenalin buradan salgılanan toplam hormon miktarının % 80 ‘ini oluşturur. Heyecan,  korku,  sinirlenme, soğukta kalma gibi yaşamı tehdit eden durumlarda kandaki miktarı artar.

Adrenalin, kalp atışını hızlandırır, kan basıncını yükseltir. Glikojenin glikoza dönüşümünü hızlandırarak kandaki glikoz miktarını arttırır. Yağ hücrelerinden yağ asidi salınımını artırır. Göz bebeklerinin büyümesine ve tüylerin diken diken olmasına neden olur.

endokrin28

Bazı damarların daralmasını bazılarının da genişlemesini sağlayarak kanı kalp, beyin gibi organlara ve iskelet kaslarına yönlendirir. Bunu beyin ve kaslara giden damarları genişletip diğer damarları daraltarak yapar.

Bu etkisi antihistaminik olduğundan alerji durumlarında tedavi amaçlı kullanılabilir.  Korktuğumuzda rengimizin sararması deriye giden kanın azalmasından kaynaklanır.

Bronşları genişletme özelliği sayesinde astıma müdahelede kullanılabilir.

Noradrenalin  (Norepinefrin)

Öz bölgesi hormonlarının % 20 ‘lik kısmını oluşturur. Görevleri adrenaline benzer olmakla beraber, noradrenalin öncelikli olarak kılcal damar daralmasına kan basıncının artmasına neden olur. 

PDF DOSYASI İÇİN

arrow 158359 1280

Joomla templates by a4joomla