Destek ve Hareket Sistemi Çalışma Yaprakları
İndirmek İçin Tıklayınız
Mayoz Bölünme ve Eşeyli Üreme Çalışma Yaprakları
İndirmek İçin Tıklayınız
KONU ÖZETLERİMİZ YENİLENİYOR...
PDF İndirmek İçin Tıklayınız.
20 Soruda Öğren Testlerimiz Yenilendi...
Tamamı Video Çözümlü
Biyoteknoloji ve Gen Mühendisliği
Hayatın Dilini Öğrenmek İçin...
Biyoloji Dersine Nasıl Çalısmalıyız?
Hayatın Dilini Öğrenmek İçin...
www.biyolojidefteri.com
Hayatın Dilini Öğrenmek İçin...

Bir komunitede birbirleri ile doğrudan temas halinde olan iki farklı türe ait organizma arasındaki ekolojik ilişkiye simbiyoz ( birlikte yaşam ) adı verilir. Simbiyotik ilişkiler, canlıların bu ilişkiden etkilenme biçimlerine göre şu şekillerde gerçekleşebilir.

Mutualizm

Birlikte yaşayan iki türün karşılıklı olarak birbirlerinden yarar sağlaması şeklindeki ilişkidir. Bu birliktelik, her iki tür içinde zorunludur. Örneğin liken birlikteliğinde alg mantara besin ve oksijen sağlarken, mantar alga karbondioksit ve su sağlar. Yine baklagil köklerinde yaşayan Rhizobium bakterilerinin durumu da mutualizme örnektir.

komeko9

Bazı türler arasında gerçekleşen mutualizm ilişkisi her iki tür için de vazgeçilmez bir durumu ifade etmez. Gevşek mutualizm ya da protokooperasyon olarak isimlendirilen bu ilişki biçiminde işbirliği iki tür için de zorunlu değildir. Timsah ile yağmur kuşu arasındaki ilişki zorunlu olmayan mutualizme örnek verilebilir.

Kommensalizm

Bu tür ilişkide, birlikte yaşayan iki türde biri yarar sağlarken diğeri bu ilişkiden olumlu ya da olumsuz etkilenmez.

komeko10

                   

Parazitizm

Birlikte yaşayan iki türden biri bu ilişkiden yarar sağlarken diğeri zarar görür. Parazit canlı, konak canlının içinde veya üzerinde yaşar.

Endoparazit olarak adlandırılan iç parazitler ( tenya, plasmodyum, bazı bakteri türleri vs.) hücre dışı sindirim enzimleri gelişmediği için besinlerini konak üzerinden monomer şeklinde alır.

komeko11

                   

Bitkilerde ise yarı veya tam parazitlik görülebilir. Örneğin Ökse otu ( Viscum album ) sahip olduğu klorofil sayesinde fotosentezle besin üretebilir ancak bu olay için gerekli su ve mineralleri üzerinde yaşadığı bitkiden aldığı için yarı parazittir.

komeko12

Küsküt otu, canavar otu, cinsaçı gibi bitkiler ise tam parazittir.

Komünitedeki türler arasında görülen diğer ilişki türleri ise nötralizm ve amensalizm olarak ifade edilebilir. Nötralizmde olası ilişkiden her iki canlı türü de etkilenmezken, amensalizm türü ilişkilerde bir tür diğerinden zarar görürken diğer tür olumlu ya da olumsuz şekilde etkilenmez.

Örneğin antibiyotik özellikte maddeler üreten bir mantar bulunduğu ortamdaki bakterileri öldürebilir. Bu durumda bakteri ilişkiden olumsuz yönde etkilenirken, mantarı pozitif ya da negatif etkilenmesi söz konusu değildir.

Joomla templates by a4joomla